Schaakcentrum Sterk Spel

Achtergronden van "Begrijp wat u doet"

De serie 'Begrijp wat u doet' werd in eerste instantie geschreven voor Schaakmagazine, het blad van de Koninklijke Nederlandse Schaakbond, maar is inmiddels ook digitaal na te spelen op Schaaksite. Voor het overzicht klikt u hier. In deze reeks worden openingen besproken aan de hand van karakteristieke pionnenstructuren en stereotiepe stellings-beelden. Het uitgangspunt van deze  benadering is om het begrip te vergroten van de typische stellingen die horen bij de diverse openingen.

Het hele concept heeft inmiddels geleid tot de productie van een aantal boeken rondom dezelfde onderwerpen. Bij de Belgische uitgeverij Thinkers Publishing verschenen tot half 2021 de volgende boeken:

(klik op het boek voor meer informatie)

De boeken zijn ondertussen ook in het Engels vertaald en uitgebracht onder de titel 'Understanding before Moving'. Onder deze titel neemt Herman tegenwoordig ook wekelijks videolessen op voor Chessbase. Deze verschijnen elke zondag op het portaal van Chessbase. Het gaat hier om de behandeling van diverse strategische concepten van middenspel-situaties die nuttig kunnen zijn om ons spel beter onder de knie te krijgen. Het begon allemaal met dit interview.

De oorsprong van Begrijp wat u doet
Het idee achter deze serie kwam tot stand om de benadering van openingen eens heel anders aan te pakken dan in de gebruikelijke openingsboeken wordt gedaan. In plaats van een ingewikkeld varian-tencomplex wordt gekozen voor meer uitleg aan de hand van pion-nenstructuren en een inventarisatie van de diverse specifieke plannen behorend bij een bepaalde variant. Moderne openingsboeken voldoen enigszins aan deze wens door instructieve voorbeelden en modelpartijen aan te dragen maar men vervalt vaak toch in een brij van varianten waardoor de naspelende lezer letterlijk ‘door de bomen het bos niet meer ziet’.

In de serie 'Begrijp wat u doet' is een poging ondernomen om de leemte te vullen die hierdoor is ontstaan. In elk geval worden de ideeën opgehangen aan de pionnenstructuur en de gebruikelijke ontwikkeling van de stukken die past bij de desbetreffende pionnenstructuur. Uit de verschillende tabiya’s (specifieke pionnenstructuur die ontstaan is uit een variant) leren we welke plannen door (top)grootmeesters zijn bedacht. Soms wordt zelfs een uitstapje gemaakt naar een laat middenspel of een eindspel om te begrijpen hoe men in de opening zijn stukken het best kan ontwikkelen. Daarbij is de voor clubschakers heel interessante trilogie van GM Paul van der Sterren (De wereld van de schaakopening) als referentie gebruikt. Ondanks zijn voortreffelijke uitleg van de problematiek van de diverse varianten laat de Amsterdamse theoreticus  in mijn ogen helaas na hoe een speler verder het middenspel in zou moeten gaan. Hier zou een illustratief voorbeeld of een verwijzing naar een modelpartij zeer verhelderend kunnen zijn. Desgevraagd laat Van der Sterren weten dat hier eenvoudig geen ruimte voor was. Daarom worden de ‘grote openingen’ zoals het Siciliaans, het Spaans, het Damegambiet, het Konings-Indisch, het Grünfeld-Indisch of het tegenwoordig bij topspelers heel populaire Catalaans slechts summier behandeld. En dat is jammer want grootmeester Van der Sterren zou er nog zoveel interessants over kunnen zeggen...

Lezingen en presentaties
Aangezien op het gebied van deze 'grote openingen' een leemte was ontstaan, leek het een goed idee om juist deze systemen te gaan bespreken op de hierboven beschreven wijze. Schaakmagazine bood eigenlijk ook niet genoeg ruimte, vandaar dat er werk van gemaakt is om het overvloedige materiaal om te zetten in een presentatie met daaraan gekoppeld een reader. Bij een try-out op een doordeweekse avond in Eindhoven  tekenden bijna 50 mensen in.

Lezing Eindhoven 2009

Na Eindhoven werden lezingen gegeven in Roermond, Arnhem en Leiden. De feedback die ik van sommige mensen kreeg, was dat de avond veel te snel omging! Wat kan een causeur zich beter wensen dan dit soort positieve kritiek?

Inmiddels werd dat bij elk boek uitgebreid naar een dubbele presentatie waarvoor mensen konden intekenen. Naast het boek dat men in ontvangst nam, werd er zo'n drie uur training aangeboden met de nodige zelfwerkzaamheid. Ook deze bijeenkomsten werden goed ontvangen, zoals in diverse verslagen in ons archief valt terug te lezen.

Inmiddels staat vrijwel de gehele serie met artikelen die in Schaakma-gazine zijn verschenen online op Schaaksite.nl onder:
http://www.schaaksite.nl/2013/05/03/overzicht-begrijp-wat-u-doet/


 Meer weten? Neem dan contact met ons op (hgrooten@xs4all.nl).

Tactiekpuzzels

Wilt u tactiek oefenen? Dat kan met 100 combinaties uit Nederlandse toernooien. U kunt in de viewer uw zet invoeren door met een stuk te slepen. Als uw antwoord correct is, krijgt u automa- tisch een tegenzet.

Veel plezier!



Tactiekpuzzel